"Αντισυνταγματική" η τροπολογία για το DNA

Μη συμβατή με το Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, κρίνει ότι η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα είναι η τροπολογία, η οποία ψηφίστηκε στα μέσα Ιουλίου από τη Βουλή και αφορά τη συλλογή γενετικού υλικού για τη δημιουργία αρχείου γενετικών αποτυπωμάτων.
Η Αρχή, καταλήγει στη γνωμοδότησή της ότι η τροπολογία για την ανάλυση του DNA, κ.λπ. πρέπει να συμπληρωθεί προκειμένου το περιεχόμενό της να «εναρμονίζεται πλήρως με τις επιταγές που απορρέουν από το άρθρο 9Α του Συντάγματος και το άρθρο 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου».
Στη γνωμοδότησή της, η Αρχή κάνει οκτώ βασικές παρατηρήσεις επί του περιεχομένου της τροπολογίας του υπουργείου Δικαιοσύνης.
Οι κυριότερες παρατηρήσεις της Αρχής είναι:

- Θα πρέπει να αποτυπωθεί θετικώς στο νόμο ότι η γενετική ανάλυση επιτρέπεται, εφόσον η ταυτοποίηση του προσώπου δεν προκύπτει, ήδη, από άλλα αποδεικτικά μέσα.

- Συρρίκνωση του κατάλογου των αξιόποινων πράξεων, είτε με περιορισμό του καταλόγου των εγκλημάτων μόνο στα κακουργήματα, είτε θα τηρούνται στη βάση δεδομένων τα γενετικά αποτυπώματα όσων κατηγορούνται για εγκλήματα ιδιαίτερης βαρύτητας.

- Να μην είναι δυνατή η εκ πλαγίου διεύρυνση του καταλόγου αξιόποινων πράξεων.

- Διαγραφή από τη βάση γενετικών αποτυπωμάτων των προσώπων που αθωώθηκαν αμετάκλητα, ενώ τήρηση των γενετικών αποτυπωμάτων των προσώπων που καταδικάσθηκαν αμετάκλητα, για συγκεκριμένο διάστημα μετά την έκτιση της ποινής.

- Μη τήρηση των γενετικών αποτυπωμάτων ανηλίκων έως 13 ετών στους οποίους επιβάλλονται μόνο αναμορφωτικά και θεραπευτικά μέτρα, αλλά τήρηση για ανηλίκους άνω των 13 ετών που καταδικάστηκαν αμετάκλητα, για μικρότερο χρονικό διάστημα απ’ ότι στην περίπτωση ενήλικων καταδικασθέντων.

- Πρέπει να ρυθμιστούν οι προϋποθέσεις τήρησης των αταυτοποίητων γενετικών αποτυπωμάτων, ώστε να μη χρησιμοποιούνται για την εξιχνίαση άλλων εγκλημάτων όσων προβλέπονται στην τροπολογία. Επιτρέπεται, ωστόσο, να αποθηκεύονται με ελαστικότερες προϋποθέσεις.

- Πρέπει να προβλεφθεί ρητώς ότι η λήψη και η ανάλυση του γενετικού υλικού από τους ανακριτικούς υπαλλήλους να αποφασίζεται από το δικαστικό συμβούλιο ή τουλάχιστον από τον εισαγγελέα με ειδική διάταξη.

- Σε τυπικό νόμο ή προεδρικό διάταγμα σχετικό με τις αρμοδιότητες της αστυνομίας, θα πρέπει να προβλεφθούν ως προς το αρχείο γενετικών αποτυπωμάτων:

α) ο σκοπός της διαβίβασης και της επιγραμματικής πρόσβασης των γενετικών αποτυπωμάτων, ο οποίος θα πρέπει να συμπίπτει με τον σκοπό, για τον οποίο επιτρέπεται η αρχική αποθήκευσή τους,

β) οι δημόσιες αρχές που έχουν πρόσβαση στο αρχείο ή προς τις οποίες επιτρέπεται διαβίβαση,

γ) τα δικαιώματα πρόσβασης και αντίρρησης των υποκειμένων των δεδομένων,

δ) οι διαδικασίες διαγραφής και κλειδώματος των δεδομένων και

ε) τα κατάλληλα μέτρα φυσικής και λογικής ασφάλειας του αρχείου, ώστε να αποτρέπεται η μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση, η τροποποίηση και διαβίβαση των δεδομένων και να ελέγχεται κάθε επέμβαση σε αυτά.

Σημειώνεται ότι η εν λόγω τροπολογία προβλέπει, μεταξύ των άλλων, ότι «όταν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ένα πρόσωπο έχει τελέσει κακούργημα ή πλημμέλημα που τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών μηνών, οι διωκτικές αρχές λαμβάνουν υποχρεωτικά γενετικό υλικό για την ανάλυση του DNA προς το σκοπό της διαπίστωσης της ταυτότητας του δράστη του εγκλήματος αυτού».

Ακόμη, προβλέπει ότι θα δημιουργηθεί αρχείο DNA στη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών του Αρχηγείου της Ελληνικής Αστυνομίας, το οποίο θα εποπτεύεται από εισαγγελικό λειτουργό.

Πρόσφατα η Αρχή γνωμοδότησε επί της ρύθμισης για τη λειτουργία καμερών επί 24ωρου βάσεως σε δημόσιους χώρους, κρίνοντας την επίσης αντισυνταγματική.